معرفی کتاب
آیا تا به حال برای تان پیش آمده که برای خرید کتابی مناسب درباره موضوع مورد نظرتان سردرگم باشید؟ یا بخواهید مطالعه کتابی را به دیگری توصیه کنید، اما ندانید چگونه این کار را انجام دهید؟ کلید حل این مشکل، یادداشت های «مرور یا معرفی کتاب» (Book Review) است. اما «معرفی یا ریویوی کتاب» چه ضرورت یا فایده ای دارد؟
بسیاری از ما معرفی کتاب را کار با اهمیتی نمی دانیم یا به علت آشنا نبودن با شیوه ها و استانداردهای آن، از این کار طفره می رویم (!). در حالی که معرفی یک کتاب می تواند شناخت قابل قبولی از آن کتاب برای مخاطبان فراهم آورد و آنها را به مطالعه ترغیب کند یا در انتخاب کتاب مورد نیاز در یک زمینه خاص، راهنمایی سودمند باشد و آنان را از سردرگمی برهاند.
به احتمال زیاد همه شما تجربه خلاصه کردن یک کتاب را داشته اید یا در نشست های نقد و بررسی کتاب شرکت کرده اید، اما «معرفی» با «خلاصه کردن» و «نقد کردن» کتاب یکسان نیست، هر چند ترکیبی متناسب از خلاصه کردن و نقد کتاب را دربر می گیرد.
در معرفی کتاب، ضمن خلاصه کردن محتوای کتاب، قصد مولف از نگارش کتاب مورد بررسی قرار می گیرد و ارزیابی شما درباره اینکه مولف تا چه اندازه در رسیدن به مقصود خود موفق بوده است، بیان می شود.
معرفی علمی کتاب شامل توصیف، تحلیل و ارزیابی آن است. نگارش یک متن «معرفی کتاب» یا ارزیابی هر محتوای دیگری همچون یک قطعه فیلم یا موسیقی، به اشتراک گذاری افکار و نقطه نظرات شما درباره آن کتاب است.
شما با این کار، نظر یا عقیده ای را درباره یک کتاب بیان می کنید که لازم است با ارائه شواهدی از آن حمایت کنید. در عین حال، قالب های استانداردی برای معرفی کتاب هست که می توانید از آنها بهره بگیرید.
دو نوع اولیه معرفی کتاب شامل گزارش هایی است که به عنوان تکالیف آکادمیک -البته نه متاسفانه در مدارس و دانشگاه های ما(!)- ارائه می شوند و مواردی که در نشریات ادواری، روزنامه ها یا وب سایت ها انتشار می یابند.
اساساً ساختار هر یک از اینها مشابه دیگری است، هرچند کار آکادمیک عموماً رسمی تر و تحلیلی تر است، در حالی که معرفی ژورنالیستی یک کتاب، غیررسمی تر و بیشتر در راستای کمک به خواننده برای تصمیم گیری درباره خرید آن است.
تعداد کلمات به ویژه در نوع دوم (معرفی ژورنالیستی) متغیر است؛ از 50 تا 100 کلمه که موضوع اصلی یا عنوان کتاب را در یک جمله توصیف می کند و به طور مختصر درباره کیفیت کتاب توضیح می دهد تا یک مقاله مبسوط که شامل 1000 کلمه یا بیشتر است.
مرور یا معرفی علمی کتاب شامل چهار بخش اصلی است:
1. معرفی اطلاعات کلی کتاب
بیشتر معرفی ها با ارائه اطلاعات کلی درباره کتاب که شامل عنوان، مولف، محل انتشار، ناشر، تاریخ نشر، ویرایش، صفحات، ویژگی های خاص (نقشه و غیره)، قیمت و ISBN است، آغاز می شوند.
2. معرفی مولف و مروری بر مهمترین آثار و دیدگاه های او
این بخش شامل اطلاعات درباره مولف (اعتبار و شهرت، صلاحیت ها، …) و هر چیز مرتبط با کتاب و وثاقت مولف است.
3. معرفی جایگاه و ارزش کتاب از نظر موضوعی و محتوایی میان کتاب های مشابه
4. معرفی ایده های مهم و اصلی کتاب
با داشتن چک‌لیست زیر دیگر لازم نیست هر بار برای معرفی کتابی تازه چرخ را از نو اختراع کنیم؛ این فهرست می‌تواند نقشه راه ما در معرفی کتاب باشد.
ضمناً ترتیب گزینه‌های لیست به عهده شماست تا با سلیقه خودتان انتخاب کنید که کدام‌یک از موارد در ابتدا یا انتهای فهرست باشد، به نظر می‌رسد که باید به نکات ترغیب‌کننده‌تر در ابتدای فهرست قرار بگیرند.
یک چک‌لیست کاربردی برای معرفی کتاب
نام کتاب:
در این بخش اگر سعی کنیم در کنار نام فارسی، نام انگلیسی کتاب را هم ذکر کنیم کمک بیشتری به مخاطب کرده‌ایم. ضمناً قرار دادن لینک آمازون کتاب هم مفید است.
اگر کتاب عنوان دوم هم دارد باید ذکر کنیم.
تاریخ چاپ نسخه اصلی و نسخه ترجمه‌شده:
برخی از ناشرها از ذکر تاریخ چاپ نسخه اصلی کتاب-که معمولاً در شناسنامه کتاب ذکر می‌شود- خودداری می‌کنند، در این صورت بهتر است تاریخ انتشار کتاب را جستجو و درج کنیم.
تعداد صفحات:
در این بخش علاوه بر ذکر تعداد صفحات و حتی قطع کتاب می‌توانیم نظرمان را راجع به حجم کتاب اعلام کنیم.
نویسنده:
علاوه بر ذکر نام نویسنده می‌توانیم لینک ویکی پدیای انگلیسی یا وب‌سایت نویسنده را هم قرار بدهیم. ضمناً ارائه بیوگرافی کوتاهی از نویسنده می‌تواند جذابیت زیادی برای خوانندگان داشته باشد.
مترجم:
در این بخش می‌توان به نام مترجم اکتفا کرد یا می‌توانیم برخی از کتاب‌هایی را که قبلاً توسط مترجم ترجمه شده نام ببریم.
کیفیت ترجمه:
این بخش یکی از مهمترین قسمت‌های معرفی هر کتاب است که باید حین مطالعه به‌دقت روی آن دقت کنیم و بدون هیچ سهل‌انگاری و بی‌دقتی و با صداقت کامل نظرمان را بنویسیم.
در کل بهتر است برای کتابی که ترجمه بدی دارد معرفی ننویسیم.
سایت و پروفایل نویسنده در شبکه‌های اجتماعی:
لینک‌های تکمیلی درباره نویسنده علاوه بر اینکه می‌تواند برای خوانندگان مفید باشد، باعث می‌شود با مراجعه به صفحات نویسنده در شبکه‌های اجتماعی اطلاعات بیشتری را درباره نویسنده کسب کنیم و شاید زمینه دوستی و ارتباط با نویسنده فراهم بشود.
نظر مترجم:
این بخش می‌تواند اعتبار و غنای حرفه‌ای بیشتری به معرفی ما بدهد. می‌توانیم با مترجم تماس بگیریم یا ایمیل بفرستیم و از او درباره روند انتخاب کتاب و چالش‌های ترجمه کتاب سؤال کنیم و بخش‌های مهم گفتگو را در معرفی خودمان ذکر کنیم.
نسخه پی دی اف:
برخی از ناشرها علاوه بر فروش نسخه کاغذی پی دی اف کتاب را روی اپلیکیشن هایی مانند طاقچه یا فیدیبو به فروش می‌رسانند. قرار دادن لینک پی دی اف کتاب نیز برای علاقه‌مندان به مطالعه دیجیتال مفید است.
طرح جلد، فونت و صفحه‌آرایی:
شاید فکر کنیم گرافیک یک حوزه تخصصی است و نقشی در کیفیت محتوایی کتاب ندارد؛ ولی در فضای حرفه‌ای نشر جهان هزینه‌های سنگینی برای طراحی بصری کتاب‌ها صورت می‌گیرد. اظهار نظر ما درباره کیفیت چاپ و خوانایی فونت و جلد کتاب نیز می‌تواند نکات جالبی برای مخاطب داشته باشد و معرفی ما را از دیگران متمایز کند. سلیقه و سواد بصری مناسب با مطالعه در این زمینه و خوب دیدن و دقت کردن حاصل می‌شود.
این کتاب در چه زمینه‌ای مرا یاری می‌کند:
بهتر است برای جواب دادن به این سؤال وقت کافی بگذارید، این یکی از بخش‌های کلیدی چک‌لیست است و برای مخاطب مهم و تعیین‌کننده است.
کلمات و عبارات کلیدی یا نقشه ذهنی:
حین مطالعه می‌توانیم دفترچه یادداشتی کنار دستمان داشته باشیم و فهرستی از کلمات و عبارت کلیدی کتاب را یادداشت کنیم و با مخاطبان به اشتراک بگذاریم. همین‌طور کشیدن نقشه ذهنی برای کتاب می‌تواند نکات ارزشمندی را انتقال بدهد.
چند جمله طلایی و کوتاه از کتاب:
جملاتی که انتخاب می‌کنیم باید کوتاه باشند و به‌صورت مستقل معنا داشته باشد. حین مطالعه می‌توانیم زیر جملاتی که به نظرمان جالب می‌رسند خط بکشیم، حداقل پنج جمله برای معرفی هر کتاب کافی است.
یک پاراگراف از کتاب:
در این بخش نباید چند صفحه از کتاب را نقل کنیم، بلکه باید به‌دقت یکی از پاراگراف‌های کتاب را نقل کنیم که بتواند معرف کل محتوای کتاب باشد، همچنین در این بخش می‌شود از متنی که در پشت جلد کتاب آمده بهره گرفت. مقدمه کتاب نیز برای انتخاب محتوای این بخش مفید است.
ستاره:
از ۱ تا ۵ می‌توانیم با توجه به معیاری که برای بخش معرفی کتاب وبلاگ یا سایت خودمان تعریف می‌کنیم به هر کتاب ستاره بدهیم. این بخش هم می‌تواند برای مخاطبان ما جالب باشد.
داستان من و کتاب:
در این بخش می‌توانیم داستان آشنایی خودمان با کتاب و تأثیری که روی نگرش و رفتار ما داشته است بنویسیم. این بخش می‌تواند صمیمی‌ترین و خواندنی‌ترین بخش چک‌لیست باشد.
ناشر:
در این بخش می‌توانیم لینک سایت انتشارات را نیز قرار بدهیم. همچنین می‌شود به سوابق ناشر پرداخت.
قیمت:
مهم است؛ فراموش نکنید!
منبع:
