پادکست چیست؟
پادکست (به انگلیسی: Podcast) یا پادپخش یا تدوین صوتی انتشار مجموعه‌ای از پرونده‌های رسانه دیجیتال است؛ که توزیع آن در اینترنت با استفاده از خوراک(RSS) صورت می‌گیرد، و توسط کاربران معمولاً بر روی یک پخش‌کنندهٔ موسیقی دیجیتال قابل دریافت و پخش است.
این روش ارائهٔ محتوا در سال ۲۰۰۴ محبوبیت و گسترش یافت؛ و گاه به آن رادیوی اینترنتی گفته می‌شود. پادکست‌ها می توانند 1 دقیقه از یک قطعه خبری، تا یک مصاحبه عمیق 3 ساعته فرکانس، از روزانه تا ماهانه باشند. پادکست آموزشی , پادکست مذهبی, پادکست روانشناسی و پادکست هنری از انواع پادکست های رایگان هستند.
برای دریافت آن، معمولاً از برنامه‌های خبرخوان که از خدمات وب استفاده می‌کنند استفاده می‌شود؛ و بر روی رایانه‌های خانگی یا پخش‌کننده‌های موسیقی دیجیتال قابل پیاده‌سازی است. قابل ذکر است که عمل دریافت پادکست را پادکچ (به انگلیسی: Podcatch) می‌گویند.
ریشه‌شناسی
پادکست از ترکیب دو واژه آی پاد و برادکستینگ ساخته شده‌است.
واژه پادکست
واژهٔ پادکست از هم‌آمیزی واژه‌های iPod (آی‌پاد) و broadcasting (پخش گسترده) پدید آمده است. هر چند عده‌ای نیز پادکست را سرواژه کلمات (Personal On-Demand Narrowcasting)می‌دانند که واژه NarrowCasting به معنی ارسال محدود در مقابل broadcasting به معنی ارسال به صورت کلان به کار رفته است.
واژه‌نامهٔ جدید آمریکایی آکسفورد واژهٔ پادکست را برترین واژهٔ سال نامیده است. این لغتنامه تعریف لغوی این واژه را نیز بدین شکل آورده:
«برنامه‌ای رادیویی یا مشابه که دیجیتالی ضبط شده و جهت بارگیری برای دستگاه‌های شخصی پخش صدا در اینترنت گذاشته می‌شود.»
پادکست راهی آسان برای دستیابی به برنامه‌های دیجیتالی موجود در اینترنت و پخش آنها در زمان و مکان دلخواه است. پادکست در همه دستگاه‌های پخش موسیقی دیجیتال قابل شنیدن است و از آن تحت نام‌های «بلاگ کَست» و «آدیو بِلاگ» نیز یاد می‌شود.
تاریخچه
این روش با افزایش محبوبیت دستگاه پخش موسیقی دیجیتالی آی‌پاد، به عنوان روشی آسان برای به اشتراک گذاشتن محتویات صوتی از طریق اینترنت، به‌وجود آمد.
اولین بار مفهوم <enclosure> در خوراک‌های آراس‌اس در اکتبر سال ۲۰۰۰ توسط تریستان لوئیس به صورت اولیه مطرح شد. بعد به صورتی متفاوت توسط دیو واینر یکی از نویسنده‌های فرمت آراس‌اس اجرا شد؛ و در بحث با آدام کوری منجر به عامل enclosure یا ضمیمه شد.
این عامل جدید در آراس‌اس ۰٫۹۲ این امکان را می‌داد که نشانی پرونده‌های صوتی تصویری منتقل شود و گیرنده آن را درجا باز کند. مشتری این امکان جدید وبلاگ‌های صوتی بودند؛ ولی این امکان جدید به سرعت رواج پیدا نکرد.
تا اینکه در سال ۲۰۰۱ این امکان در نرم‌افزار وبلاگ‌نویسی Radio Userland به عنوان یک مؤلفه ارسال و دریافت فایل‌ها اضافه شد و تنها چیزی که برای رسیدن به یک پادکست کم داشت خودکار کردن این عمل بود.
این روش وبلاگ نویسی تا سال ۲۰۰۳ پیشرفت کرد و وبلاگ‌نویسی را به سمت جدیدی برد. نمونه‌ای تأثیرگذار استفاده از این فناوری در وبلاگ کریستوفر لیدون نویسنده سابق نیویورک تایمز بود. در اکتبر سال ۲۰۰۳ بود که اولین بار از iTunes برای انتقال محتوای آراس‌اس به آی‌پاد استفاده شد. آدام کوری برنامه‌ای برای انتقال از آراس‌اس به آی‌پاد ارائه کرد که iPodder نام داشت.
در فوریه ۲۰۰۴ بن همرسلی در روزنامه گاردین مقاله‌ای نوشت که در آن به کار لیدون اشاره می‌کرد برای شرح این کار کلمات مختلفی بکار برد که در بین آن پادکست هم به چشم می‌خورد. به این ترتیب اولین استفاده از این کلمه، توسط بن همرسلی بود.
کم‌کم تولید کدهایی مانند iPodder در بین برنامه نویسان با مجوزهای آزاد جی‌پی‌ال گسترش یافت. یافته‌های موتورهای جستجوگر از عبارت Podcast در سال ۲۰۰۴ به سرعت زیاد شد. بعد از این وبسایت‌ها و ابزارهای مختلف با موضوع پادکست گسترش پیدا کرد.
وبسایت‌های خبری مثل BBC برنامه‌های رادیویی با کمک پادکست راه‌اندازی کردند؛ و شرکت اپل امکان دریافت پادکست را به نرم‌افزار iTunes افزود و در سال ۲۰۰۵ نسل جدیدی از آی‌پادها با قابلیت پخش فیلم به بازار ارائه شد. در اواخر سال ۲۰۰۵ دستگاه‌های بازی قابل حمل شرکت سونی هم از آراس‌اس ۲٫۰ پشتیبانی می‌کرد.
گسترش و محبوبیت
در سال ۲۰۰۴ گسترش و محبوبیت این پدیده به حدی بوده‌است که حتی کاخ سفید هم تعدادی از سخنرانی‌های جرج بوش را به صورت پادکست آماده کرده و بر روی وب‌گاه رئیس جمهور آمریکا قرار داده‌است.
از سوی دیگر با انتشار یک پروندهٔ آوایی بر روی وب‌گاه ناسا که در آن یکی از متخصصین – استیو رابینسون – حاضر در فضاپیمای دیسکاوری راجع به مأموریت این سفینه توضیح می‌داد، رسانه‌ها با هیجان بسیار از «اولین پادکست ارسال شده از خارج از زمین» و «راهیابی پادپخش‌گری به منظومهٔ شمسی» نوشتند.
پادکست، چرا؟
شاید بپرسید که چرا باید به پادکست گوش بدیم؟ بزرگترین مزیت پادکست حداقل برای من اینه که وقت‌هایی که امکان مطالعه ندارم، مثل وقتی که پشت فرمون هستم یا دارم پیاده‌روی می‌کنم یا تو اتوبوس شلوغ وایسادم، میتونم محتواهای مورد علاقه و مفیدی که دوست دارم رو گوش بدم. پس ما میتونیم از وقت مرده‌مون استفاده مفید کنیم.
برای من؛ ترافیک، ظرف‌شستن، پیاده‌روی، شلوغی اتوبوس، همه اینها تبدیل شده به فرصتی برای یادگرفتن[من به این طریق تونستم تا حالا چند تا پادکست خیلی خوب تو زمینه کارآفرینی و استارتاپ‌ها (که زمینه مورد علاقم هست) گوش بدم و کلی مطلب یاد بگیرم.
شاید اگه دوتا از اون پادکست‌ها رو مطالبش رو جمع کنی به اندازه دو تا کتاب خیلی قطور کلفت مطلب مفید داشته باشه. دیگه از ترافیک متنفر نیستم و خیلی آروم میرونم تا پادکست تا مقصد تموم بشه 🙂 این مهم‌ترین دلیل پادکست گوش دادنه که به نظرم به حد کافی مفید و قانع کننده هست. حالا اینکه پادکست‌های جذاب باشه یا کتاب‌های صوتی انتخاب شماست (که این روزها خوشبختانه خیلی خوب و زیاد فراهم هست).]
امتیاز دیگه‌ای که برای پادکست گوش دادن میشه متصور شد تقویت قوه شنیداری برای یاد گرفتن زبان‌های خارجی میتونه باشه. از اونجایی که کلی پادکست برای آموزش زبان‌های مختلف وجود داره و اکثر پادکست‌های حرفه‌ایِ انگلیسی زبان، اسکریپت صحبت‌ها رو هم دارند در نتیجه یکی از بهترین گزینه‌ها برای تقویت زبان دیگه هست.
امتیاز بعدی‌ای که میتونم ذکر کنم برای پادکست اینه که شما میتونید بدون نیاز به اینترنت و هر زمانی که خواستید هر برنامه‌ای که دوست داشتید رو گوش بدید. که این یک مزیت و تفاوت اصلی نسبت به رادیو هست.
تنوع پادکست های فارسی
در زبان فارسی و ایران نیز پادکست های متنوع و خوبی تولید شده است؛ که بعضی از آنها متوقف شده اند و برخی با قدرت به انتشار پادکست های جدید ادامه می دهند. محبوب ترین دسته بندی های پادکست با موضوعات زیر هستند(منبع سایت نظرسنجی لیست می) :
- پادکست های علوم انسانی : مثل روانشناسی، توسعه فردی، موفقیت، درآمد و …
- پادکست های داستانی : مثل روایت ماجراهای واقعی، کتاب خوانی، داستان خوانی
- پادکست های طنز : تحلیل اجتماع و اقتصاد به شیوه طنز، استندآپ کمدی های صوتی و …
- پادکست های بازاریابی و تبلیغات : روش های تبلیغات، نمونه های ایرانی، تحلیل روش ها و …
ویژگی‌ها
پادکستینگ نیز مانند روش‌های دیگر ارائهٔ محتویات رسانه‌ای بر روی اینترنت (به‌عنوان مثال پخش رادیویی و Online Audio/Video streaming) از ارسال پرونده استفاده می‌کند. اما پادکستینگ دارای چند تفاوت عمده با این روش‌هاست:
- پادکستینگ بر خلاف سایر روش‌های ارائه محتوای صوتی، که به روش Push Technology کار می‌کنند، بر اساس روش Pull Technology است. یعنی، در این روش، مصرف‌کننده بر اساس تقاضای مشخص خود، به محتوای وب دسترسی دارد و مانند رادیو، مطالب به او تحویل داده نمی‌شود بلکه او آنها را بر اساس نیاز خود تحویل می‌گیرد.
- در این روش، مصرف‌کننده محتوای مورد نظر را توسط دستگاه‌های پخش غیر از رایانه نیز استفاده می‌کند؛ و در زمان استفاده، لزوماً نیازی به دسترسی به کامپیوتر نیست.
معمولاً دستگاه‌هایی که می‌توان پادپخش‌ها را روی آنها شنید، همان دستگاه‌های پخش موسیقی دیجیتال هستند که عموماً بسیار کوچک و قابل حمل هستند. در نتیجه کاربر در هر زمان و مکانی قادر به استفاده از محتوای صوتی خواهد بود.
- محتوا پس از دریافت از اینترنت، بدون نیاز به ارتباط با اینترنت، قابل استفاده خواهد بود؛ در حالی که در سایر روش‌ها، نیاز به حفظ ارتباط اینترنتی برای استفاده از محتوا وجود دارد.
- در این روش، امکان شنیدن هر بخش از محتوا، جلو و عقب بردن آن، شنیدن محدودهٔ خاص از محتوا و سایر کنترل‌ها از طرف کاربر ممکن است. کاربر به هر تعداد بار که بخواهد می‌تواند محتوا را گوش دهد؛ در حالی که در رادیو اینترنتی، چنین امکانی به خودی خود وجود ندارد.
- در این روش، نیازی به مراجعه به وب‌گاه‌های مختلف برای دسترسی به انواع محتویات نیست؛ و با تنظیم نرم‌افزار و افزودن نشانی پادپخش موردنظر به فهرست، کپی محتوا به رایانه و در نهایت به دستگاه پخش آن به‌طور اتوماتیک انجام شده و کاربر همیشه آخرین و جدیدترین اطلاعات را در دستگاه پخش مختوای صوتی خود خواهد داشت.
منبع: https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B3%D8%AA
