چرا احساس خستگی می کنیم؟
خستگی نوعی احساس ضعف و نداشتن انرژی در بدن است. بعلاوه میتواند جسمی، روانی یا ترکیبی از هردو باشد. تقریبا تمام افراد در لحظاتی از زندگی خستگی را تجربه کردهاند اما چرا احساس خستگی میکنیم؟ در بیشتر مواقع گذرا بوده و به دنبال فعالیت بیش از حد، محرومیت از خواب و استرسهای طولانی و… ایجاد میشود.
اما گاهی ممکن است علامتی از یک بیماری جسمی یا روانی باشد. در این حالت خستگی مداوم بوده، با استراحت برطرف نمیشود و به مرور پیش روی کرده و باعث کاهش انگیزه، انرژی و تمرکز فرد میشود.
گاهی خستگی ممکن است علامتی از یک بیماری جسمی یا روانی باشد. در این حالت خستگی مداوم بوده، با استراحت برطرف نمیشود و به مرور پیش روی کرده و باعث کاهش انگیزه، انرژی و تمرکز فرد میشود.
علایم خستگی
خستگی ممکن است طیف گستردهای از سایر علایم جسمی، روانی و احساسی را ایجاد کند مانند:
خستگی و خواب آلودگی مزمن
سردرد
سرگیجه
بدن درد
ضعف ماهیچه
کاهش رفلکس ها
اختلال در تصمیم گیری و قضاوت
بی اشتهایی
تاری دید
کاهش فعالیت سیستم ایمنی
توهم
کاهش انگیزه
اختلال در حافظه کوتاه مدت
کاهش تمرکز
تغییرات خلق
درمان خستگی
همان طور که گفته شد خستگی بیماری نیست اما میتواند علامتی از یک بیماری باشد. برای کاهش آن ابتدا باید بدانید که دلیل اصلی آن چیست؟
اگر خستگی بر کیفیت زندگی، عملکرد شغلی و اجتماعی شما تاثیرگذار باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با گرفتن شرح حال، انجام معاینه و آزمایشات میتواند علت آن را تشخیص داده و درمان موثر را انجام دهد. با این وجود خوشبختانه در بیشتر مواقع با تغییر عادات و شیوهی زندگی خود به خود بهبود مییابد.
چه مواقعی برای درمان به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هر کدام از علایم زیر به اورژانس مراجعه کنید یا با ۱۱۵ تماس بگیرید:
اگر به دلیل مشکلات روحی و روانی بوده و همراه با علائمی مانند افکار خودکشی یا آسیب به دیگران باشد.
همراه با درد قفسهی سینه
همراه با تنگی نفس
همراه با درد شدید شکم، لگن و کمر
همراه با بی نظمی و افزایش ضربان قلب
همراه با احساس غش کردن
همچنین اگر خستگی که تجربه میکنید بیشتر از دو هفته طول کشیده و با وجود استراحت، کاهش استرس، رژیم غذایی مناسب و مصرف زیاد مایعات برطرف نشود باید به پزشک مراجعه کنید.
دلایل خستگی چیست؟
خستگی میتواند دلایل متعددی داشته باشد. بیشتر مواقع به دلیل کارهای روزمره و عادتهای نادرست زندگی مانند ورزش نکردن، بی خوابی، مصرف الکل و… ایجاد میشود. همچنین ممکن است علامتی از یک بیماری جسمی (مشکلات تیروئیدی یا قلبی) یا بیماریهای روانی (افسردگی و اضطراب) بوده و نیازمند درمان باشد.
خواب ناکافی
اضطرابها (شغلي، خانوادگي، اقتصادي و…) يكي از عوامل مهم تاثيرگذار روي كيفيت و كميت خواب هستند و ميتوانند باعث شوند فرد نتواند 7 ساعت خواب مناسب روزانه را تجربه كند.
دكتر هاوينجافي، پروفسور روانپزشكي در دانشگاه هاروارد ميگويد: «بسياري از زنان و دختران جوان شيوه زندگي نامنظم دارند و اين باعث ميشود كه برنامه خواب منظم و مناسبي نداشته باشند و اين يكي از اصليترين علتهاي خستگي مزمن در آنهاست.
یکی از شایع ترین دلایل خستگی، کم خوابی است. بنابر آمار موسسه ملی سلامت آمریکا، ۷۰ میلیون نفر از آمریکاییها از کمبود خواب مزمن رنج می برند.
راه حل: هر شب ۷ الی ۸ ساعت بخوابید.
قطع تنفس در خواب (Sleep Apnea)
بعضی افراد با این که شبانه ۸ ساعت یا بیشتر هم می خوابند، باز هم در طول روز خسته اند. Sleep Apnea در واقع قطع موقتی تنفس در خواب یا همان آپنه است که مدت چندین ثانیه طول می کشد.
هر بار که شما دچار این حالت می شوید برای لحظاتی از خواب بیدار می شوید و ممکن است خود شما هم از این بیدار شدن های کوتاه اطلاعی نداشته باشید.
كمبود ويتامين D
دكتر مارتين نيورمن، فوقتخصص غدد در مركز طبي نيوآرك ميگويد: «طي سالهاي اخير، ترس از بروز سرطان پوست باعث شده كه بسياري از زنان و مردان بهدليل قرار نگرفتن در معرض نور خورشيد دچار كمبود ويتامين D شوند.»
در عين حال آلرژي نسبت به محصولات لبني و برخي از رژيمهاي غذايي غلط و حتي داشتن پوستهاي بسيار تيره هم از عواملي هستند كه ممكن است باعث كمبود ويتامين D در بدن شوند. يادتان باشد در افرادي كه اضافه وزن زيادي دارند هم مكانيسم عملكرد ويتامين D كامل نميشود.
به هر حال كمبود ويتامين D جدا از اينكه باعث ضعف در ساختار استخوان ميشود، ميتواند باعث احساس خستگي مزمن هم شود.
راه حل: با يك تست آزمايشگاهي مشخص ميشود كه شما كمبود ويتامين D داريد يا نه، اگر كمبود داشتيد ميتوانيد با خوردن مكملهاي ويتامين D مشكل را برطرف كنيد.
در سال 2010 انجمن پزشكي داخلي آمريكا اعلام كرد، هر زن جوان بايد روزانه 600 واحد و هر زن بالاي 60 سال بايد روزانه 800 واحد ويتامين D دريافت كند. البته بدانيد كه اگر ويتامين D را بيش از حد مورد نياز بدن مصرف كنيد، ميتواند باعث بروز مشكلات كليوي شود.
غدای ناکافی
تغذیه ناکافی هم یکی دیگر از دلایل خستگی است. همچنین خوردن غذاهای اشتباه! می تواند چنین مشکلی ایجاد کند. اگر شما روز خود را با خوردن شیرینیجات شروع می کنید، گلوکز خون شما به سرعت افزایش می یابد و به همان سرعت نیز پایین می آید در نتیجه شما پس از مدت کوتاهی احساس کسالت و خستگی می کنید.
راه حل: همیشه یک صبحانه کامل بخورید. سعی کنید صبحانه شما شامل پروتئین و کربوهیدرات های کمپلکس باشد مانند تخم مرغ و غلات. این ترکیب غذایی یک منیع انرژی است که به تدریج در اختیار سلول های بدن شما قرار می گیرد.
افسردگی و احساس خستگی
افسردگی علاوه بر اینکه بر روی روان اثرات سوء می گذارد، بلکه باعث اختلالات فیزیکی مانند خستگی، سردرد و بی میلی جنسی می شود. اگر به مدت ۲ هفته یا بیشتر به این علایم دچار شدید، احتمالا به افسردگی دچار شده اید.
افسردگی های جزئی و دل و دماغ نداشتن باعث می شود که به رختخواب بچسبیم و دلمان نخواهد از جای مان بلند شویم و یا بخندیم. افسردگی اغلب به دلیل دلایل بیرونی مانند طلاق، از کار افتادگی، از دست دادن کار و یا دلایل درونی مانند کمی اعتماد به نفس، تنهایی و غیره بروز می کند.
البته عوامل ژنتیکی نیز در بروز این مشکل دخالت دارند. در هر حال افسردگی باعث اختلال در عملکرد ناقل های عصبی شده و تغییرات جسمی زیادی به بار می آورد که می توان به خستگی زیاد، غمگینی، احساس گناه، بیخوابی، بی انگیزگی، منفی بافی و غیره اشاره کرد.
راه حل: افسردگی به خوبی به روان درمانی و دارو پاسخ می دهد. برای درمان حتما به پزشک مراجعه کنید.
کم خونی دلیل احساس خستگی
کمبود آهن و کمبود گلبول های قرمز خون باعث می شود که اکسیژن لازم به اندام های بدن نرسد. کمبود آهن در خانم ها می تواند به دلیل از دست دادن خون زیاد در طی عادت ماهانه بروز کند.
در موارد دیگر کمبود آهن و کم خونی می تواند به دلیل خونریزی گوارشی باشد که این نوع خونریزی از چشم فرد پنهان می ماند و پزشک با انجام یک سری آزمایشات، متوجه آن می شود. در هر حال برای اینکه بفهمید کم خونی دارید یا نه، باید آزمایش خون بدهید.
آنمی یکی از دلایل خستگی در خانم هاست و زمانی اتفاق می افتد که اکسیژن کافی توسط گلبول های قرمز در اختیار سلول های بدن قرار نمی گیرد. آنمی با یک تست خون ساده قابل تشخیص است.
راه حل: درمان آنمی به علت ایجاد کننده آن بستگی دارد. مثلا آنمی کمبود آهن(Iron Deficiency Anemia) با کمک مکمل غذایی آهن یا غذاهای دارای آهن مانند گوشت، جگر، لوبیا و … درمان می شود.
بیماری مونونوکلئوز
این بیماری از یک ویروس ناشی می شود و خود را با خستگی زیاد، گلودرد، ورم غدد و ضعف کلی بدن نشان می دهد.
بیماری مونونوکلئوز با آزمایش خون تشخیص داده می شود و سیستم ایمنی بدن به تنهایی می تواند از عهده ی آن بر بیاید.
برای مقابله با این بیماری لازم است که مایعات بیشتری مصرف کنید، از سرما و فعالیت های بدنی زیاد دوری کرده و بیشتر استراحت کنید
منبع: